اندیشکده مدیریت اسوه، ششمین جلد از مجموعه «مدیریت اسوه» را با عنوان «مدیریت فضای مجازی؛ فرصت‌ و‌ آسیب‌ها (فرهنگی ـ اجتماعی)» منتشرکرد. نویسنده این کتاب را در چهار فصل با عنوان:‌ «فضای مجازی از دیدگاه مقام معظم رهبری»، «مروری بر سیر پیدایش و تکامل اینترنت و شبکه‌های اجتماعی»، «مروری بر شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی» و «آسیب‌شناسی شبکه‌های اجتماعی در ایران و جهان» تنظیم کرده است... نگارنده در مقدمه درباره هدف از تدوین این کتاب چنین آورده است:آنچه در این مجموعه ارائه شده، حاصل تدوین و تجمیع نظرات تعدادی از صاحب نظران و اندیشمندان حوزه و دانشگاه با نگاه کارشناسی و علمی و بر مبنای تئوری حب‌بنیان است که اعتقاد واثق داریم برمبنای آن می‌توان ضمن مدیریت فضای مجازی و بهره‌‌وری مثبت از آن، از شکاف فرهنگی و اجتماعی بین نسل‌ها در خانواده و جامعه و آسیب‌ها مترتب بر آن جلوگیری کند.همچینین در ادامه، مؤلف به بررسی فصل‌ها و شاخه‌های مختلف این کتاب پرداخته است و می‌نویسد:نقطه و عزیمت ما در حرکت به سوی مدیریت فضای مجازی می‌بایست درک صحیح از منویات رهبر معظم انقلاب و تلاش همراه با برنامه‌ریزی در جهت تحقق آن باشد.بر همین اساس، در این کتاب نیز فصل نخست را به گزیده‌ای از فرازهای حکیمانه ایشان در خصوص و فرصت‌ها و آسیب‌های و همچنین ضرورت و نقشه راه فعالیت در فضای مجازی اختصاص داده‌ایم تا با درک ابتدایی از وضعیت و وظیفه خود، به بررسی بیشتر این پدیده رایج و رسوخ کرده در عرصه های مختلف زندگی بپردازیم.گام نخست در مدیریت این فضا، داشتن شناخت کافی نسبت به خاستگاه، اهداف و کارکرد آن است. به همین منظور در فصل دوم به طور خاص به تاریخچه پیدایش و ابداع این فناوری از آغاز شکل‌گیری در غرب تا توسعه امروزی آن پرداخته شده است. همچنین، سابقه ورود اینترنت به ایران و سیر توسعه آن، به همراه بررسی وضعیت شبکه‌های اجتماعی در کشورمان با نگاهی به آمار، مرور شده است.اینترنت به عنوان تجلی پدیده فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بستر فضای مجازی رشد خیره‌کننده‌ای داشته و آنچه در فضای مجازی زمان و عده بی‌شماری را به خود جذب کرده، شبکه‌های اجتماعی مختلف با کارکردهای متنوع است و با توجه به اهمیت این موضوع، در فصل سوم به شناخت شبکه‌ و شبکه‌های اجتماعی از منظرهای مختلف پرداخته شده و ویژگی‌ها، آسیب‌ها و چالش‌های شبکه های اجتماعی به عنوان فرهنگ و اخلاق حضور در آنها بررسی شده است. در فصل چهارم نیز فرصت‌ها و آسیب‌ها فضای مجازی درعرصه‌های فرهنگی و اجتماعی در کنار هم و در حوزه‌های مختلف و اختصاصی از جمله، خانواده و زنان خانه‌دار، جوانان و نوجوانان، آموزش و هویت تفکیک بحث و بررسی شده است. نویسنده در صفحه 35 از فصل اول به رهنمودی از رهبر معظم انقلاب با عنوان «کودک و نوجوان، هدف اصلی تهدیدهای فضای مجازی» اشاره کرده است و می‌نویسد:تهاجم فرهنگی یک واقعیتی است... صدها رسانه صوتی، تصویری، اینترنتی، مکتوب در دنیا دارند کار می‌کنند با هدف ایران! با هدف ایران! نه اینکه دارند کار خودشان را می‌کنند... با زبان فارسی برنامه می‌سازند؛ آن را با وقت استفاده زبان یا عنصر ایرانی تطبیق می کنند؛ ... می‌خواهند بر روی ذهن ملت ما و رفتار ملت ما ـ جوان، نوجوان، حتی کودک اثرگذاری کنند. این بازهای اینتنرتی از جمله همین است؛ این اسباب بازی‌هایی که وارد کشور می‌شود از جمله همین است.(19/9/1392)همچنین نویسنده در صفحه 156 زیر عنوان «امکان عملیاتی شدن اخلاق در فضای دینی مجازی» چنین آورده است:اگر فضای مجازی را مقید به حوزه دین کنیم، در این صورت، کاربران و ساکنان این دنیای مجازی متأثر از آموزه‌های دینی، صبغه‌های اخلاقی خود را خواهند داشت که تجاوز به حریم دیگران و مشاهده صور قبیحه و ورود به کازینوها و قمارخانه‌های مجازی را بر خود حرام ‌می‌دانند و به تبع آن، بروز و ظهور ملکات اخلاقی که ثمره تقوا و پرهیزکاری است؛ در فضای دینی مجازی قابل درک و مشاهده خواهد بود. برای یک فرد متدین، پذیریش اصول اخلاق فناوری نه تنها سخت و دشوار نیست، بلکه آن را سازگار با طبع و عقاید خود می‌داند؛ لذا عمل و پایبندی به این اصول در فضای مجازی، از او یک متخلق به اخلاق فناوری می‌سازد و از آنجا که اخلاق با دو اصل «امر به معروف» و «نهی از منکر» رواج می‌یابد و رونق می‌گیرد، می توان با اشاعه این دو اصل در فضای دینی مجازی، امر و نهی‌های اخلاقی را با ابزار و شبیه‌سازی در دنیای مجازی شناور کرد.نویسنده در فصل چهارم نیز به واکاوی عنوان‌های «ضرورت پرداختن به شبکه‌های اجتماعی»، «آسیب‌شناسی فضای مجازی»، «آشیب‌شناسی در محیط فرهنگی»، «آسیب‌شناسی در محیط اجتماعی»، «آسیب‌های روانی در شبکه‌های اجتماعی»، «چالش‌های شبکه‌های اجتماعی»، «تأثیر فضای مجازی بر هویت»،«تأثیر فضای مجازی در خانواده»، «آسیب‌های فضای مجازی در خانواده و جوانان»، «راهکارهای پیشگیری و کاهش آسیب‌های خانوادگی در فضای مجازی»، «نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در آموزش»، «شبکه‌های اجتماعی و نگاهی به نظافت اجتماعی» و «کارکردهای زندگی در فضای مجازی» می‌پردازد.نگارنده در ادامه و در صفحه 265 زیر عنوان «فضای مجازی در جهت اشاعه فرهنگ اسلامی ـ ایرانی» هم می‌نویسد:ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و اقبال انکارناپذیر آحاد مردم به خصوص جوانان و نوجوانان از حضور و صرف وقت در فضای مجازی؛ فرصت مغتنمی است که می‌توان با ارتقای سواد رسانه‌ای مردم و به خصوص خانواده‌ها از آن در جهت کاهش‌ آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی مورد هجمه و برنامه‌ریزی شده دشمنان از یک سو و اشاعه و ترویج فرهنگ اسلامی ـ ایرانی در همه ابعاد ان، از سوی دیگر بهره برد. گرچه در حال حاضر برخی اقدامات خودجوش و غیر مسنجم از سوی دغدغه‌مندان حوزه فرهنگ و آگاه به ظرفیت‌های فضای مجازی شکل گرفته است، اما تا گسترده شدن و انسجام و یکپارچگی این اقدامات و تأثیرگذاری آنها در برابر حجم وسیع تأثیرپذیری از اقدامات کینه‌توزانه از یک سو و آسیب‌های وارده به سبب نا‌آگاهی کاربران در استفاده صحیح و هدفنمد، از سوی دیگر، مسیری به اندازه یک همت و عزم جهادی باقی است تا بتوان به درک هدفی مشترک رسید و نسل امروز و فردای ایران اسلامی را از معضلات گریبانگر فضای مجازی، با همان ابزار رهانید.گفتنی است، اندیشکده مدیریت اسوه، کتاب «مدیریت فضای مجازی؛ فرصت‌ها و آسیب‌ها(فرهنگی و اجتماعی)، نوشته محمود صلاحی را در قطع رقعی، با شمارگان 5000 نسخه در اردیبهشت 96 منتشر کرده است./998/ن ۶۰۲/شمنبع: خبرگزاری رسا